Blog Dành Cho Nam Nữ Yếu Sinh Lý
Suy sinh dục nam là một hội chứng khá phổ biến, chiếm gần nửa số nam giới tuổi từ 40 – 65.
Suy tuyến sinh dục nam khởi phát muộn và thường “bị bỏ quên” trong nhiều năm cũng vì triệu chứng mơ hồ và khác nhau tùy từng người. Nam giới từ 40 – 55 tuổi có thể sẽ trải qua hiện tượng tương tự với mãn kinh ở phụ nữ, gọi là tắt dục nam hoặc mãn dục nam. Hiện nay, hiện tượng này được gọi bằng các thuật ngữ mới như suy giảm một phần androgen ở nam giới đứng tuổi hay suy tuyến sinh dục nam khởi phát muộn.
Suy sinh dục nam có thể là thứ phát bởi một bệnh hệ thống, bởi sự lạm dụng các loại thuốc hoặc bị một bệnh lý ở hệ sinh dục, tiết niệu và nội tiết hoặc chỉ bởi tâm lý, trong đó người đàn ông không thể đạt được sự cương dương, sự xuất tinh hoặc cả hai.
Contents
Nguyên nhân gây thiểu năng sinh dục nam
Nguyên nhân gây thiểu năng tuyến sinh dục nam thứ phát
Thiểu năng tuyến sinh dục nam thứ phát là thuật ngữ chuyên ngành dùng để chỉ tình trạng nồng độ hoóc môn sinh dục nam testosterone thấp hơn so với bình thường do các nguyên nhân liên quan đến tinh hoàn. Nguyên nhân có thể kể đến như:
- Tinh hoàn lạc chỗ
Trong thời gian phát triển của thai nhi, tinh hoàn được hình thành ở vùng bụng. Trong những tháng cuối của thai kì, tinh hoàn dần dần rời khỏi bụng, di chuyển qua một đoạn ống trong háng và tiến tới bìu. Nếu điều này không được xảy ra đồng thời không được can thiệp sớm bằng các biện pháp khoa học thì chức năng sản xuất testosterone của tinh hoàn sẽ bị ảnh hưởng. Tinh hoàn lạc chỗ chính là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra thiểu năng tuyến sinh dục nam thứ phát.
- Hội chứng Klinefelter
Hội chứng Klinefelter là một căn bệnh di truyền. Bé trai mắc bệnh này khi sinh ra cơ thể sẽ có thêm một nhiễm sắc thể X. Hội chứng này tác động tiêu cực đến sự phát triển của tinh hoàn, khiến cho tinh hoàn có kích thước nhỏ hơn so với bình thường. Đồng thời chức năng sản sinh testosterone của tinh hoàn cũng bị suy giảm đáng kể.
- Viêm tinh hoàn do bệnh xạ trị
Nếu nam giới đã từng bị quai bị sau tuổi dậy thì đồng thời không được điều trị tốt có thể sẽ gây nhiễm trùng tinh hoàn. Từ đó khả năng sản xuất testosterone của tinh hoàn sẽ bị suy giảm.
- Bệnh thừa sắt Hemochromatosis
Đây là một căn bệnh di truyền khiến cho cơ thể hấp thụ quá nhiều chất sắt trong chế độ ăn uống hàng ngày. Bệnh thừa sắt có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc sản xuất testosterone của cơ thể.
- Tinh hoàn bị tổn thương
Vì ở vị trí khá nhạy cảm nên tinh hoàn rất dễ dàng bị tổn thương bởi các tác nhân vật lý. Điều này sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng tiết testosterone của tinh hoàn.
- Điều trị ung thư
Trong quá trình điều trị ung thư bằng xạ trị, nếu không che chắn tinh hoàn sẽ khiến cho tinh hoàn bị suy giảm sản xuất testosterone.
Nguyên nhân gây thiểu năng sinh dục nam thứ cấp
Thiểu năng tuyến sinh dục nam thứ cấp có nguyên nhân do não bộ
Thiểu năng sinh dục nam thứ cấp là thuật ngữ dùng để chỉ những nguyên nhân gây ra suy giảm testosterone có liên quan đến não bộ. Vùng dưới đồi và tuyến yên là một phần của não bộ có nhiệm vụ gửi tín hiệu yêu cầu tinh hoàn sản xuất testosterone. Những nguyên nhân có thể gây ra thiểu năng sinh dục nam thứ cấp gồm có:
- Hội chứng Kallmann
Đây là một hội chứng rối loạn có di truyền khiến cho bé trai bị chậm dậy thì hoặc không thể dậy thì. Kết quả sẽ dẫn đến bé trai khi đến tuổi trưởng thành sẽ có nồng độ testosterone trong máu thấp.
- Rối loạn tuyến yên
Những vấn đề khiến cho tuyến yên bị rối loạn chẳng hạn như u tuyến yên có thể gây suy giảm testosterone ở nam giới. Ngoài ra việc điều trị các khối u ở tuyến yên hoặc u não gần tuyến yên cũng gây suy giảm chức năng truyền tải tín hiệu sản xuất testosterone từ tuyến yên chuyển đến tinh hoàn.
- Do một số bệnh
Các bệnh viêm ở vùng dưới đồi và tuyến yên có thể sẽ gây ảnh hưởng đến việc sản xuất testosterone của cơ thể. Một số bệnh có thể kể đến như sarcoidosis ( bệnh viêm các mô, phổ biến nhất là mô ở phổi), hội chứng mô bào (do việc sản xuất thừa của các tế bào máu trắng có thể gây tổn thương đến các cơ quan từ đó hình thành ra các khối u), bệnh lao…
Ngoài ra, người bệnh bị nhiễm virus HIV cũng có thể gây ra ảnh hưởng đến vùng dưới đồi, tinh hoàn và tuyến yên, gây cản trở quá tình sản xuất testosterone của cơ thể.
Bên cạnh đó, việc sử dụng một số loại thuốc trị bệnh như thuốc giảm đau, thuốc điều trị nội tiết, thuốc tăng cường sinh lý nam… cũng gây ảnh hưởng đến việc sản xuất testosterone.
Hậu quả của thiểu năng tuyến sinh dục nam
Nhiều người lầm tưởng rằng thiểu năng tuyến sinh dục nam chỉ ảnh hưởng đến sinh lý nam giới, gây ra chứng yếu sinh lý nam giới. Tuy nhiên trên thực tế, thiểu năng tuyến sinh dục nam gây ra nhiều hậu quả không ngờ tới.
Thiểu năng tuyến sinh dục nam có thể xảy ra ở mọi độ tuổi
Thiểu năng tuyến sinh dục nam xảy ra trong thời kỳ thai nhi sẽ gây ảnh hưởng đến sự phát triển của cơ quan sinh dục, dẫn đến tình trạng giới tính mập mờ, nhìn bên ngoài không rõ là nam hay nữ.
Thiểu năng tuyến sinh dục nam xảy ra trong giai đoạn dậy thì sẽ khiến cho nhiều đặc tính giới tính thứ phát không được thể hiện rõ, chẳng hạn như cơ bắp không nở nang, không vỡ được giọng, lông và râu không mọc được, tinh hoàn và dương vật không phát triển. Ngoài ra thiểu năng tuyến sinh dục nam còn khiến cho xương có vấn đề trong quá trình phát triển, dẫn đến hiện tượng tay và chân quá dài không cân xứng với cơ thể. Thanh thiếu niên mắc chứng thiểu năng tuyến sinh dục nam không có những thay đổi cơ thể phù hợp với lứa tuổi dậy thì sẽ khiến các em cảm thấy tự ti, buồn phiền, giảm sự tự tin lâu ngày sẽ dẫn đến tự kỉ.
Thiểu năng tuyến sinh dục nam xảy ra trong giai đoạn trưởng thành sẽ gây lên tình trạng yếu sinh lý nam, khả năng sinh sản của nam giới bị giảm sút. Cũng có thể nó còn dẫn đến tốc độ mọc râu tóc giảm, da mỏng dần, mô vú phát triển khiến cho vú to như vú phụ nữ và mất dần khối lượng xương (hay còn gọi là mất xương). Về sinh lý, nam giới mắc chứng thiểu năng tuyến sinh dục nam có thể gây lên các triệu chứng khác như xuất tinh sớm, liệt dương, xuất tinh muộn hoặc không xuất tinh…
Biểu hiện của suy tuyến sinh dục ở nam
Giảm ham muốn tình dục cùng với rối loạn cương, thiếu nhiệt tình trong công việc, thiếu bền bỉ và chịu đựng, dễ bị bức xúc, cảm xúc bực bội, giảm hứng thú sống và giảm cảm giác khỏe mạnh, sức chế ngự chịu đựng kém, mất ngủ, khó ngủ thường xuyên nhưng lại buồn ngủ ngay sau khi ăn tối, rối loạn vận mạch, bừng nóng, choáng váng, bốc hỏa, giảm nhạy cảm ở đầu dương vật, dương vật nhỏ đi, tinh hoàn nhỏ đi, vú to ra, béo lên, mỡ phát triển ở vùng bụng và thắt lưng, loãng xương dễ gãy xương, gù, vẹo, các dấu hiệu thiểu năng tuyến yên; bệnh mạn tính phát triển như đái tháo đường, hen, béo phì, tăng huyết áp…
Suy tuyến sinh dục khởi phát muộn thường kèm với giảm testosteron. Hầu như bất kỳ người đàn ông nào ngoài 40 tuổi cũng giảm testosteron nhưng mỗi người có biểu hiện mỗi khác. Mặc dù nồng độ testosteron ở nam giới giảm theo tuổi nhưng không phải ai cũng giống nhau. Hậu quả của testosteron thấp là làm giảm hoạt động tình dục, thay đổi thói quen, tâm lý, xúc cảm, giảm khối lượng và sức mạnh cơ, tăng khối lượng mỡ ở bụng và phần trên cơ thể, loãng xương, đau lưng, nguy cơ tim mạch. Sang chấn về tâm lý, rượu, tai nạn, phẫu thuật, dùng thuốc, béo phì và nhiễm trùng có thể là yếu tố tác động tới suy giảm nội tiết tố ở nam giới.
Các loại suy sinh dục
Thông thường, chứng suy sinh dục nam được phân loại như sau:
Mất ham muốn: Nguyên nhân có thể do thiếu hụt androgen, do rối loạn tâm lý, do dùng hoặc lạm dụng thuốc gây nghiện. Sự thiếu hụt androgen có thể đo lường được bằng lượng testosteron và gonadotrophin/huyết tương trong khi tình trạng giảm năng tuyến sinh dục (hypogonadism) lại đưa đến sự không xuất tinh do giảm tiết tinh dịch từ túi tinh và prostat.
Rối loạn cương dương: Do giảm testosteron, rất ít gặp nhưng dễ chẩn đoán và điều trị. Tuy nhiên, sự giảm đến mức giới hạn của testosteron lại không phải là nguyên nhân của sự không cương dương. Do tăng prolactin máu đưa đến ức chế sản xuất testosteron và gonadotropin, nguyên nhân có thể: khối u ở tuyến yên, do sử dụng các thuốc gây tăng sản xuất prolactin như oestrogen, lạm dụng phenothiazin hay reserpin (2 – 5% trường hợp). Việc sử dụng một số thuốc như: thuốc chống trầm cảm, thuốc điều trị tăng huyết áp, các thuốc an thần, chống lo âu… có tác dụng phụ gây rối loạn cương dương.
Không xuất tinh: Nam giới rất khó khăn trong việc xuất tinh, thậm chí có trường hợp còn xuất tinh ngược.
Không có khoái cảm: thường do tâm lý nếu bệnh nhân vẫn có ham muốn và vẫn còn cương dương được.
Điều trị thế nào?
Hiện nay, việc điều trị chứng suy sinh dục ở nam giới không quá khó khăn. Xét nghiệm máu có thể giúp chẩn đoán chính xác, việc điều trị sớm sẽ giúp cải thiện sức khỏe và chất lượng sống của bệnh nhân. Bổ sung testosteron là phương pháp điều trị hiệu quả sau 3-6 tháng. Nó có tác dụng tăng sức sống, tăng ham muốn tình dục, cải thiện khả năng cương, cải thiện tinh thần, giảm buồn rầu hay giận dữ, mệt mỏi…
Ngoài ra, bổ sung testosteron còn làm tăng khối lượng cơ, giảm mỡ, tăng sức mạnh và độ bền của cơ bắp, giảm hao hụt khối lượng xương, đặc biệt là giảm nguy cơ bệnh tim mạch. Phương pháp này thích hợp cho hầu hết nam giới bị suy giảm nội tiết tố. Tuy nhiên, người bị ung thư tuyến tiền liệt, bệnh gan, bệnh tim, phù, phì đại tuyến tiền liệt, bệnh thận, đái tháo đường không nên bổ sung testosteron.
Bên cạnh đó, việc thay đổi lối sống theo hướng tích cực cũng góp phần cho việc điều trị thành công như chế độ ăn hợp lý, không hút thuốc lá và không uống rượu, tập thể dục đều đặn, tránh và giảm căng thẳng thần kinh (nếu có)
